Οδοντιατρική πρόληψη

Στόχος της οδοντιατρικής πρόληψης είναι η διατήρηση μιας υγιούς οδοντοστοιχίας, η πρώιμη ανίχνευση των οδοντικών και ουλικών παθήσεων αλλά και γενικότερα κάθε νόσου που εντοπίζεται στη στοματική κοιλότητα.
Η τερηδόνα και η ουλίτιδα αποτελούν τα πιο διαδεδομένα νοσήματα του στόματος και την κυριότερη αιτία της απώλειας των δοντιών .
Σύμφωνα με τριετή πανελλαδική έρευνα που διενεργήθηκε από την Ελληνική Οδοντιατρική Ομοσπονδία:

• το 75% των παιδιών δε βουρτσίζουν καθημερινά τα δόντια τους.
• το 75% των παιδιών 15 ετών έχουν πάνω από τρία δόντια κατεστραμμένα λόγω τερηδόνας
• 8 στους 10 εφήβους δε χρησιμοποιούν νήμα
• 1 στους 3 δεν επισκέπτεται σε τακτική βάση τον Οδοντίατρο.
• οι ασθένειες των ούλων είναι υπεύθυνες για το 70% των απωλειών δοντιών στους ενήλικες. 

Αποδεικνύεται λοιπόν ότι το επίπεδο ενημέρωσης και ενεργοποίησης του πληθυσμού παραμένει χαμηλό όπως εξάλλου και η εκπαίδευση των γονέων από τους οποίους ξεκινά το πρόβλημα.
Επιπλέον συχνά παρατηρείται μια σχετική αδιαφορία ή και αμέλεια για την υγεία των δοντιών που σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση η οποία μαστίζει μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, αποτρέπει πολλές οικογένειες από το να ακολουθήσουν ένα πλήρες πρόγραμμα Οδοντοθεραπείας. Πράγματι η πρόσβαση των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων σε σύγχρονες θεραπείες και φάρμακα δεν είναι ικανοποιητική με αποτέλεσμα την πρόωρη απώλεια των δοντιών.
Υγεία του στόματος δεν σημαίνει απλά ένα όμορφο χαμόγελο. Είναι ο καθρέφτης της γενικής σας υγείας. Η γενική μας υγεία και η υγεία του στοματογναθικού συστήματος είναι αλληλένδετες, υπό την έννοια ότι η υπονόμευση της μίας μπορεί να επιδρά αρνητικά στην άλλη και αντιστρόφως. Να θυμάστε ότι ένα παραμελημένο στόμα μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία λοιμώξεων οι οποίες ενδεχομένως να απειλήσουν ζωτικά όργανα.
Επιπρόσθετα, η μάσηση της τροφής με δόντια λιγότερα από το φυσιολογικό αριθμό, δεν γίνεται σωστά, με αποτέλεσμα -όταν παρατείνεται και αμελείται η κατάσταση- να προκαλούνται διαταραχές της πέψης. Ακόμη, η ίδια κατάσταση συχνά οδηγεί σε ανώμαλες κινήσεις της γνάθου, με αποτέλεσμα η άρθρωση της γνάθου (κροταφογναθική) να αρχίσει να καταστρέφεται, δίνοντας συμπτώματα όπως θορύβους κατά το άνοιγμα και το κλείσιμο του στόματος και έντονο πόνο. Επιπλέον, ένας μεγάλος αριθμός ασθενειών δίνουν συμπτώματα (πολλές φορές τα πρώτα) από τη στοματική κοιλότητα.
Η τακτική επίσκεψη στον Οδοντίατρο μπορεί να βοηθήσει να ανακαλύψετε έγκαιρα κάποια άλλη σοβαρή πάθηση που σας ταλαιπωρεί ή θα σας ταλαιπωρήσει αργότερα.
Εδώ ο ρόλος του Οδοντιάτρου καθίσταται ιδιαίτερα σημαντικός διότι η πρώιμη διάγνωση επιτρέπει την έγκαιρη έναρξη της θεραπείας αυξάνοντας θεαματικά τις πιθανότητες ίασης.
Τελευταίος αλλά όχι λιγότερο σημαντικός παράγοντας είναι η επίδραση στην ψυχική μας υγεία. Το χαμόγελο είναι από τους βασικότερους παράγοντες ενός ωραίου προσώπου. Αν το χαμόγελο δεν είναι όμορφο τότε νιώθουμε μειονεκτικά, προσπαθούμε να το κρύψουμε αποφεύγοντας να γελάμε, γεγονός που μπορεί με την πάροδο του χρόνου να επηρεάσει αρνητικά την ψυχολογία μας, τη συμπεριφορά μας και τελικά τις σχέσεις με τους συνανθρώπους μας, ιδιαίτερα στην παιδική και εφηβική ηλικία.
Μπορούμε λοιπόν να προλάβουμε τις νόσους των δοντιών και των ούλων, αν εφαρμόσουμε τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:
1. Βούρτσισμα των δοντιών μετά από κάθε γεύμα.
2. Η χρήση οδοντικού νήματος: θεωρείται επιβεβλημένη διότι είναι ο μόνος τρόπος να αναιρεθούν τα υπολείμματα τροφών και η καταστρεπτική πλάκα από τα διαστήματα μεταξύ των δοντιών , εκεί δηλαδή όπου δε μπορεί να εισχωρήσει η οδοντόβουρτσα.
3. Χρήση ειδικών στοματικών διαλυμάτων.
4. Ισορροπημένη διατροφή Η υπερκατανάλωση τροφών που περιέχουν σάκχαρα ή όξινες ουσίες πχ ανθρακούχα αναψυκτικά, ιδιαίτερα στα ενδιάμεσα των γευμάτων βοηθά την ανάπτυξη των βακτηριδίων και την ανάπτυξη τερηδόνας. Επίσης η μειωμένη πρόσληψη ορισμένων βιταμινών (πχ βιταμίνης C) έχει συσχετισθεί με αυξημένη συχνότητα ουλίτιδας.
5. Τακτική επίσκεψη στον Οδοντίατρο (τουλάχιστον 1-2 φορές ετησίως, και όποτε διαπιστώσετε το παραμικρό πρόβλημα στη στοματική σας κοιλότητα). Η τακτική επίσκεψη έχει ουσιαστική σημασία όχι μόνο για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, αλλά και για τον γενικό έλεγχο όλης της στοματικής κοιλότητας. Μάλιστα το κόστος της Οδοντιατρικής πρόληψης είναι πάντοτε χαμηλότερο από το κόστος της οδοντιατρικής θεραπείας.
6. Πρόσληψη φθορίου: το φθόριο θωρακίζει τα δόντια καθιστώντας τα πιο ανθεκτικά στην τερηδονική προσβολή. Η πρόσληψη μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους όπως στοματικά διαλύματα φθορίου , δισκία φθορίου που χορηγούνται από τον Οδοντίατρο, με μια μέθοδο που εφαρμόζεται στο Ιατρείο και λέγεται «φθορίωση», με τη χρήση οδοντόπαστας κλπ.
Συμπερασματικά θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η καθιέρωση τακτικών επανελέγχων , η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των παθήσεων του στόματος αποτελεί πρωταρχικό μέλημα και συχνή πρόσκληση για τον Οδοντίατρο. Τίποτε όμως το ουσιαστικό δεν μπορεί να επιτευχθεί αν δε μεσολαβήσει η προσωπική προσπάθεια και φροντίδα του καθενός για τη διατήρηση της στοματικής του υγείας και ενός λαμπερού χαμόγελου.

Οδοντική υπερευαισθησία

Αν όταν τρώτε ή πίνετε κάτι κρύο ή ζεστό, όταν εισπνέετε κρύο αέρα αισθάνεστε πόνο στα δόντια, τότε έχετε υπερευαισθησία. Το φαινόμενο αυτό είναι ιδιαίτερα συχνό σε ποσοστό 25% και μπορεί να εμφανίζεται κατά διαστήματα.

Οι πιο βασικές αιτίες της οδοντικής υπερευαισθησίας είναι:
-υποχώρηση των ούλων. Οφείλεται σε λανθασμένο τρόπο βουρτσίσματος των δοντιών (χρήση σκληρής ή φθαρμένης οδοντόβουρτσας, άσκηση υπερβολικής δύναμης κατά το βούρτσισμα, λαθεμένη τεχνική βουρτσίσματος) ή σε φτωχή στοματική υγιεινή.
-ύπαρξη τερηδόνας.


Θεραπεία υπερευαισθησίας
Η οδοντική υπερευαισθησία θεραπεύεται αποτελεσματικά. Ο οδοντίατρος θα χρησιμοποιήσει ειδικά φάρμακα για μείωση ή εξάλειψη του πόνου. Επίσης θα σας συστήσει κάποιο φθοριούχο ζελέ ή στοματικό διάλυμα.
Αν έχουν υποχωρήσει τα ούλα ή έχουν δημιουργηθεί εγκοπές στο δόντι η περιοχή θα καλυφθεί με λευκό σφράγισμα.
Καλό θα είναι να αποφεύγετε όξινες τροφές καθώς αυτές μπορεί να αυξήσουν την ευαισθησία.
Αυτονόητο είναι πως σε περίπτωση που η αιτία της ευαισθησίας είναι η ύπαρξη τερηδόνας θα πρέπει να προβείτε άμεσα στην αποκατάσταση του με σφράγισμα ή ότι άλλο συστήσει ο Οδοντίατρος.

Μπορεί να προληφθεί η οδοντική υπερευαισθησία;
Φυσικά, με την κατάλληλη στοματική υγιεινή.


Σε περίπτωση που αγνοήσετε κάποια ευαισθησία των δοντιών θα επιβαρυνθείτε με άλλα, εντονότερα προβλήματα στοματικής υγείας.

Η ευεργετική δράση της τσίχλας

Οι τσίχλες που περιέχουν ξυλιτόλη βοηθούν στην καταπολέμηση της τερηδόνας.

Αρκεί να μασήσουμε μια τσίχλα που περιέχει τη συγκεκριμένη γλυκαντική ουσία –και όχι ζάχαρη-, για να δούμε τα πρώτα αποτελέσματα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως κατά την μάσηση της τσίχλας, οι σιελογόνοι αδένες διεγείρονται και προκαλούν έκκριση μεγαλύτερης ποσότητας σιέλου. Η υπερέκκριση σιέλου αποτελεί το πρώτο στάδιο στη διαδικασία της πέψης, καθώς μαλακώνει την τροφή και προωθεί τη χημική διαδικασία μεταβολής των θρεπτικών συστατικών. Όταν δεν τρώμε, το σάλιο ξεπλένει με φυσικό τρόπο το στόμα και αφαιρεί τα κατάλοιπα τροφών από τα δόντια. Όταν παράγεται σε μεγάλες ποσότητες μειώνει τα οξέα στη στοματική κοιλότητα -από pH 6,7 κατά μέσο όρο σε pH 7,3- και προστατεύει από τη δημιουργία βακτηριδίων τα οποία σταδιακά προκαλούν τερηδόνα.

Η μαστίχα Χίου, που χρησιμοποιείται και στην παρασκευή οδοντόκρεμας και στοματικού διαλύματος, έχει αντιμικροβιακή δράση και συμβάλλει στη διατήρηση της καλής υγείας των δοντιών. 

Κάπνισμα

Τα δόντια των καπνιστών συχνά έχουν καφεκίτρινο χρώμα. Οι χρωστικές καθαρίζονται στον εξαμηνιαίο οδοντιατρικό επανέλεγχο. Σε περίπτωση που τα δόντια έχουν υποστεί κατάγματα, η αφαίρεση των χρωστικών είναι σχεδόν αδύνατη με τον καθαρισμό μόνο. Σε ορισμένα περιστατικά μάλιστα, κρίνεται αναγκαία η ταυτόχρονη λεύκανση των δοντιών με τον καθαρισμό.
Οι καπνιστές έχουν μια χαρακτηριστικά δυσάρεστη αναπνοή. Το πρόβλημα της κακοσμίας μπορεί να αντιμετωπιστεί με συγκεκριμένη θεραπεία.
Το κάπνισμα επίσης υποβοηθά τον σχηματισμό της πέτρας και συνεπώς την εμφάνιση ουλίτιδας, περιοδοντίτιδας, τερηδόνων, βαθύτερων θυλάκων, μεγαλύτερη απώλεια οστού και δοντιών.
Ακόμη, μειώνει την άμυνα του οργανισμού και επιβραδύνει σημαντικά την επούλωση.
Αν είστε καπνιστής θα πρέπει να επισκέπτεστε συχνά τον Οδοντίατρο σας προκειμένου να διατηρείτε την στοματική σας κοιλότητα σε καλή κατάσταση και την στοματική σας υγεία σε υψηλό επίπεδο.
Ο Οδοντίατρος είναι σε θέση να αναγνωρίσει κάποια πάθηση στο αρχικό της στάδιο και να σας παραπέμψει άμεσα στον κατάλληλο ιατρό για θεραπεία.
Η διακοπή του καπνίσματος έχει σε κάθε περίπτωση ευνοϊκή επίδραση στην στοματική κοιλότητα και τον οργανισμό γενικότερα.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Αν εντοπίσετε λευκή πλάκα σε σημεία όπως : το έδαφος του στόματος, το εσωτερικό από τα μάγουλα, στη γλώσσα ή στον ουρανίσκο, θα πρέπει να ενημερώσετε άμεσα τον οδοντίατρο σας, ο οποίος με την σειρά του θα κρίνει αν είναι σκόπιμη η παραπομπή σε γιατρό άλλης ειδικότητας.

10 τρόποι για να βοηθήσετε τον οδοντίατρο σας

1.Ενημερώστε τον οδοντίατρο σας για οτιδήποτε αφορά τη γενική σας υγεία. Ακόμα και αν δεν θεωρείτε σημαντικές αυτές τις πληροφορίες πολλές φορές αυτές είναι σημαντικές για μια διάγνωση, το πλάνο θεραπείας και το τελικό αποτέλεσμα.

2.Ενημερώνετε πάντα τον οδοντίατρο σας για οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή ακολουθείτε ακόμα και για τη λήψη «αθώων» παυσίπονων.

3.Μη φοβάστε. Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος ανησυχίας.

4.Αν κατά τη διάρκεια της θεραπείας στα δόντια σας νιώθετε πόνο, πείτε το. Η σύγχρονη οδοντιατρική έχει τα μέσα ώστε να εξαλείψει πλήρως τον πόνο σε κάθε οδοντιατρική πράξη.

5.Μην περιμένετε πως θα πονέσετε. Η αναμονή του πόνου σας αγχώνει χωρίς λόγο.

6.Να είστε ήρεμοι όταν κάθεστε στην οδοντιατρική καρέκλα. Όσο πιο αγχωμένοι είστε τόσο επεκτείνεται και ο χρόνος εργασίας.

7. Αναπνέετε από τη μύτη και όχι από το στόμα σας. Τα χνώτα συχνά θαμπώνουν τα καθρεφτάκια με αποτέλεσμα να επεκτείνεται ο χρόνος παραμονής σας στην καρέκλα.

8.Μην περνάτε το δικό σας φόβο στα παιδιά σας. Μην τα τρομοκρατείτε με ιστορίες οδοντιατρικού πόνου και μην χρησιμοποιείτε τον οδοντίατρο ως μέσο εκφοβισμού.

9.Αφήστε τον οδοντίατρο σας να σας εξετάσει επιμελώς. Μην τον διακόπτετε με ερωτήσεις πριν τελειώσει την εξέταση. Αφήστε τον να αποκτήσει μια λεπτομερή εικόνα της στοματικής κοιλότητας και εν συνεχεία αφού σας ενημερώσει, ρωτήστε τον για ότι σας προβληματίζει.

10.Οργανώστε το πλάνο θεραπείας με τον οδοντίατρο σας. Δώστε του πληροφορίες για τον τρόπο ζωής σας και το χρόνο που μπορείτε να διαθέσετε. Ο σωστός προγραμματισμός διευκολύνει και εσάς και τον οδοντίατρο σας.